Phủ thờ tộc họ Cao, toạ lạc tại số 90 đường Đống Đa, TP. Bạc Liêu, là một trong những ngôi nhà cổ hơn trăm năm tuổi vẫn còn tồn tại. Nổi bật với lối kiến trúc kết hợp giữa Hoa và Việt, ngôi nhà không chỉ mang giá trị lịch sử, văn hóa, mà còn là di sản đối với những ai quan tâm đến các phong trào yêu nước thuở trước.
Bàu Trí Kiến Trúc Độc Đáo
Mặt tiền của phủ thờ mang đậm dấu ấn kiến trúc hội quán người Hoa, trong khi bên trong lại được thiết kế theo kiểu nhà cổ Nam Bộ. Từ bộ giàn trò, cửa võng, bao lam đến hoành phi, liễn đối đều được trang trí công phu theo phong cách Việt Nam. Gian chính có ba bàn thờ, trong đó các khánh thờ bằng gỗ quý được chạm trổ tỉ mỹ với hình lưỡng long tranh châu và tứ đức mai, tùng, trúc, cúc được cẩn ốc xà cừ tinh xảo.
Tuy nhiên, theo bà Cao Tuyết Lệ, 79 tuổi – cháu nội của chủ nhân ngôi nhà – phủ thờ đã xuống cấp từ những năm 1980. Mới đây, những kẻ trộm đã cắt mất các tượng gốm trang trí quý giá. Hiện nay, Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu đã lập hồ sơ đề xuất khám phá và trùng tu nhưng còn chưa được thành viên gia tộc họ Cao thông qua.
Nhân Vật Lịch Sử Gắn Liền
Phủ thờ họ Cao không chỉ là một di tích kiến trúc quý giá mà còn là nơi ghi dấu các trang sử vệ vang. Đây là nơi thờ phượng tổ tiên của Cao Triều Phát – nhân sĩ yêu nước, một nhà cách mạng tâm huyết trong phong trào kháng chiến chống Pháp.
Sinh năm 1889, Cao Triều Phát hoạt động trong nhiều tổ chức chính trị tại Pháp, đáng chú ý nhất là Viện Hàn lâm khoa học, Hội Nhân quyền và các phong trào cách mạng. Sau khi về nước, ông sáng lập Đông Dương Lao Động Đảng và tham gia nhiều hoạt động cách mạng quan trọng.
Trong kháng chiến chống Pháp, ông đã vận động quyên góp 100.000 đồng để đấu giá chiếc áo lụa do Chủ tịch Hồ Chí Minh trao tặng, gây quỹ hỗ trợ thương binh.
Bảo Tồn và Phát Triển Du Lịch
Hiện nay, phủ thờ họ Cao đã xuống cấp, nhưng giá trị lịch sử và văn hóa của nó vẫn vô giá. Việc trùng tu, khám phá để biến nó thành điểm du lịch văn hóa cần sự quan tâm của chính quyền và hậu duệ. Hy vọng trong tương lai, di tích lịch sử này sẽ được giữ gìn và phát huy xứng tầm.
